İşlemci Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bilgisayarınıza bir işlemci alırken dikkat edilmesi gerekenlerden bahsedeceğiz. Bu sayede doğru işlemciyi seçebilirsiniz.

Hazır bilgisayar kasası almak yerine kendiniz bir bilgisayar toplamak isteyebilirsiniz. Bu durumda CPU gibi parçaları seçerken dikkatli olmanız şart. Çünkü seçeceğiniz parçaların kalitesi ve performanslarının yanı sıra, uyumlarına da dikkat etmeniz gerekli.

Örneğin, aldığınız anakart ve RAM, birbiriyle uyumlu olmayabilir. Bu durumda bilgisayarı çalıştıramazsınız. İşlemci alırken dikkat edilmesi gerekenleri öğrenmek bu yüzden önemli. Yeni bir işlemci alırken nelere dikkat edilmeli? İşlemci hakkında bilinmesi gerekenleri gelin birlikte öğrenelim.

İşlemci Nedir, Ne İşe Yarar?

İşlemci, aslında bir bilgisayarın beyni olarak tanımlanır. Bu yüzden işlemci alırken dikkat edilmesi gerekenleri bilmek çok önemlidir. CPU yani merkezi işlem birimi, bilgisayarda işlemleri yürütmek, verileri işlemek ve yazılım komutlarını çalıştırmak gibi işlevlere sahiptir.

Bir beynin tüm işlemlerden sorumlu olduğunu ve kapasitesiyle birçok şeyi mümkün hale getirdiğini biliyoruz. İşte işlemci de bir bilgisayar için benzer şekilde tanımlanabilir. Günümüzdeki işlemciler çok güçlü olduğu için, bilgisayarlarda birçok şeyi rahatlıkla yapabilmek mümkün. Bilgisayarınız için iyi bir işlemci seçmeniz, performans açısından en doğrusu olacaktır.

Ancak işlemci seçerken sadece işlemcinin gücüne bakmak yeterli olmaz. Çünkü alacağınız işlemci anakart ve diğer parçalarla uyumlu olmak zorunda. Aksi takdirde işlemci ne kadar güçlü olursa olsun pek bir önemi olmayacaktır. Yapacağınız yanlış bir seçim bilgisayarın hiç çalışmamasına veya işlemcinin yetersiz çalışmasına neden olabilir.

İşlemcinin Görevleri Nelerdir?

İşlemcinin görevleri, bilgisayar için büyük önem taşıyor. Bir beyin gibi düşünebileceğimiz CPU, birçok işlemi yerine getirebiliyor. İşlemci alırken dikkat edilmesi gerekenleri bilerek bir CPU seçerseniz, ileride işiniz çok daha kolay olacaktır. CPU’nun bazı işlevlerini sizlere açıklamak istiyoruz.

Komut Yürütme

CPU, işletim sisteminden ve programlardan gelen komutları alır ve bunları işlemek üzere yürütür. Bu komutlar, matematiksel işlemler, bellek erişimleri, veri kopyalama ve diğer çeşitli işlemleri içerebilir.

Hesaplama

CPU, veriler üzerinde matematiksel işlemler gerçekleştirir. Toplama, çıkarma, çarpma, bölme ve daha karmaşık işlemler gibi temel matematiksel operasyonları gerçekleştirebilir.

Bellek Yönetimi

CPU, RAM adı verilen sistem belleğine erişir ve bu bellekteki verilere erişim sağlar. Programlar ve işletim sistemi, CPU üzerinden belleği kullanarak verileri depolar ve alır.

Koordinasyon

CPU, bilgisayarın tüm bileşenleri arasında iletişimi sağlar ve verilerin doğru şekilde akmasını sağlar. Diğer donanım bileşenleri, işlemleri ve verileri CPU üzerinden yönetir.

Kısacası, CPU, bilgisayarın işlem gücünü sağlayan temel bileşenlerden biridir ve bilgisayarın performansı üzerinde önemli bir rol oynar.

İşlemci Seçerken Neden Dikkatli Olunmalı?

İşlemci alırken dikkat edilmesi gerekenlerin önemini birçok kez vurguladık. Bir CPU alırken neden dikkatli olmanız gerektiğinde maddeler halinde değinmek istiyoruz. Her şeyden önce işlemcinin bilgisayarın beyni olduğunu kesinlikle unutmamanız gerekiyor.

Uyumluluk

Yeni bir işlemci alırken uyumluluk konusu büyük önem taşıyor. Çünkü her işlemci her anakartla uyumlu değil. Eğer anakartınız işlemciyle uyumlu değilse, bu durumda bilgisayarı kesinlikle kullanamazsınız. Bu sebeple alacağınız işlemciyi kullanamayabilirsiniz. Buna ek olarak işlemcinin ekran kartını besleyecek güçte olduğundan da emin olunması gerekiyor. Ayrıca işlemci ekran kartına göre çok güçlü kalırsa yine bazı performans kayıpları yaşanabiliyor.

Performans

Alınacak işlemcinin performansına kesinlikle dikkat edilmeli. Bilgisayarınız için yetersiz performansa sahip bir işlemci almak, size büyük sıkıntılar yaşatabilir. Bu konuyu işlemci alırken dikkat edilmesi gerekenler kısmında daha net açıklayacağız.

Kullanım Amacı

Alacağınız işlemcinin kullanım amacı da oldukça önemli. Kullanım amacınıza uygun işlemci seçmezseniz, ileride bazı sorunlar yaşayabilirsiniz. Bu yüzden işlemci alırken ekstra dikkatli olunması gerekiyor.

İşlemci Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yeni işlemci alacaklar için lafı daha fazla uzatmak istemiyoruz. Bilgisayar işlemci seçiminde dikkat edilmesi gerekenleri detaylarıyla açıklamaya çalışacağız. Bunlara dikkat ettiğiniz takdirde bilgisayarınız için doğru parçaya daha rahat karar verebilirsiniz.

Donanım Uyumluluğu

Anakart ve işlemci alırken dikkat edilmesi gerekenlerin başında uyumluluk geliyor. Her işlemciyle her anakart birbirine uymuyor. AMD ve Intel işlemciler için hazırlanmış özel anakartlar var. Yani AMD uyumlu bir anakarta Intel işlemci takamıyorsunuz.

Ek olarak anakartlardaki işlemci soket tipine de dikkat edilmesi gerekiyor. Örneğin, AMD AM4 soketli eski bir anakarta, yeni AM5 işlemcileri takamazsınız. Intel tarafında da aynı durumun mevcut olduğunu belirtelim. Bu yüzden alacağınız işlemcinin anakartla tamamen uyumlu olması şart.

Buna ek olarak, işlemci alırken dikkat edilmesi gerekenler arasında DDR gibi teknolojiler mevcut. İşlemcilerin desteklediği DDR teknolojileri bulunuyor. DDR5 teknolojisi yakın zamanda piyasaya sürüldü. Ancak DDR5 anakart ve RAM kullanmak istiyorsanız, alacağınız işlemci de DDR5 teknolojisini destekliyor olmalı.

İşlemcinin maksimum kaç MHz RAM hızını desteklediğini vs. incelemeniz doğru olacaktır. Böylece anakart, RAM ve işlemci seçimini tamamen uyumlu bir şekilde yapabilirsiniz. Bu sayede tüm parçaları tam performansıyla birlikte kullanabilirsiniz.

Performans ve Kullanım Amacı

İşlemci alırken dikkat edilmesi gerekenlerden bir diğeri kesinlikle performans. Alacağınız işlemcinin hangi senaryolarda nasıl bir performans sunduğunu iyi bilmelisiniz. Örneğin, işlemcinin oyunlarda ve render işlemlerinde nasıl bir performans sunduğunu araştırabilirsiniz. Bu noktada işlemcileri markalara göre araştırmak yerine modele göre araştırmanız daha doğru sonuç verecektir.

Yani aslında işlemcilerin saat hızına (GHz) ve çekirdek sayısına bakarak performansını net anlayamazsınız. İşlemcinin tekli ve çoklu çekirdek performansını vb. araştırmak en doğrusudur.

YouTube’da birçok işlemci karşılaştırma videoları bulunuyor. Bu videoları kontrol ederek işlemcilerin performanslarını da karşılaştırabilirsiniz. Ek olarak işlemcilerin performanslarını ayrı ayrı da inceleyebilirsiniz. Tabii ki bu performanslar ekran kartı ve SSD gibi diğer parçalara göre değişiklik gösterecektir. Bu yüzden araştırmanızı yaparken işlemci ve ekran kartınızı bir arada aratmanız en azından size biraz daha iyi bir fikir verecektir.

Performans konusuna ek olarak işlemci alırken dikkat edilmesi gerekenlere kullanım amacını da dahil edebiliriz. Alacağınız işlemciyi hangi amaçla veya amaçlarla kullanacağınızı belirlemeniz çok önemli. Örneğin, bazı kişiler sadece oyun odaklı bilgisayar dizerken, bazıları render gibi işlemlere odaklanmak istiyor. Yani bazı kişilerin amacı iş, bazılarının ise oyun olabiliyor.

Amacınızı belirledikten sonra işlemcinin performansını bu yönde araştırmanız daha doğru olacaktır. Örneğin, render almak için AMD Ryzen 9 7900X almayı düşünüyorsanız, bu işlemcinin render performanslarını araştırabilirsiniz. Bu sayede alacağınız karar sizin açınızdan oldukça olumlu olacaktır.

Darboğaz

İşlemci alırken anakart ve diğer parçalarla uyumuna dikkat edilmesi gerektiğini vurgulamıştık. İşte bunlardan birisi de ekran kartı olarak karşımıza çıkıyor. İşlemci alırken dikkat edilmesi gerekenler arasında ekran kartının yeri çok ayrı bir konumda. Çünkü bu iki parçanın gücü birbiriyle uyumlu olmazsa, performans açısından sıkıntılar yaşanıyor.

İlk olarak alacağınız işlemcinin ekran kartını rahatça besleyebilmesi gerekiyor. Yani işlemcinin gücü ekran kartına göre düşük kalmamalı. Aksi takdirde oyunlarda FPS düşüşü yaşayabilir ve diğer senaryolarda performans kayıplarıyla karşı karşıya kalabilirsiniz. İşlemcinin ekran kartına göre güçsüz kalmasına basitçe darboğaz deniyor.

Ekran kartının işlemciye göre güçsüz kalmaması da yine işlemci alırken dikkat edilmesi gerekenlerden bir tanesi. Yani yukarıdaki durumun tam tersi olursa yine performans kayıpları yaşanabiliyor. Kısacası, alacağınız işlemci ne ekran kartına göre çok güçlü, ne de çok güçsüz olmalı.

Bir işlemcinin hangi ekran kartlarıyla sorunlu veya sorunsuz çalışacağını öğrenmek için, Google ve YouTube’da aramalar yapabilirsiniz. Örneğin, Intel i5-12400F’nin RTX 3060 Ti ile darboğaz yapıp yapmadığını internetten araştırabilirsiniz. Ayrıca bunun gibi parçaları YouTube’dan bir arada arattığınızda genellikle performans testleri karşınıza gelecektir. Bu sayede parçaların uyumunu daha iyi anlayabilirsiniz.

Güç Tüketimi ve Isınma

İşlemci alırken dikkat edilmesi gerekenlere güç tüketimini de eklemek istiyoruz. CPU’ların her geçen gün geliştiğini biliyoruz. Ancak bu tür parçalar geliştikçe güç tüketimleri de artabiliyor. Yeni bir işlemci alırken güç tüketimine bakmak size birçok açıdan yardımcı olacaktır. Örneğin, alacağınız işlemcinin yüksek güç kullanması, sisteminizdeki güç kaynağının yetersiz kalmasına neden olabilir.

Bu yüzden işlemci alırken ne kadarlık bir güç harcadığını göz önünde bulundurmalı ve kaç watt’lık güç kaynağı gerektiğini araştırmalısınız. Bir PSU calculator sitesine giderek bilgisayarınızın toplamda kaç watt güç harcayacağını öngörebilirsiniz. Bu sayede alacağınız işlemcinin güç kaynağınızla uyumlu olup olmadığını rahatça anlayabilirsiniz.

İşlemci alırken dikkat edilmesi gerekenlerden bir diğeri de ısınma konusu. İşlemcilerin gelişiyor olması güzel bir şey olsa da ısınma sorunu peşimizi bırakmıyor. Bu parçaların gücü arttıkça ısınmalarının da arttığını söyleyebiliriz. Elbette iyi bir soğutucuyla bu sorun büyük ölçüde çözülebiliyor. Ancak yine de alınacak işlemcinin ısı değerlerini araştırmanız en doğrusu olacaktır.

Yeni Teknolojiler

İşlemci alırken dikkat edilmesi gerekenlerin sonunda biraz güncellenebilirlik konusundan bahsetmek istiyoruz. Bilgisayar sektöründe parçalar sürekli olarak gelişiyor. Örneğin, senelerdir DDR4 anakart ve RAM’leri kullanırken, günümüzde artık DDR5 teknolojisi yaygınlaşmaya başladı.

Bu yüzden alacağınız işlemcinin geleceğe yönelik yani güncellenebilir olması önemli bir şey. Böylece, gelecekte bilgisayarınızdaki herhangi bir parçayı değiştirmek istediğinizde sorun yaşamazsınız. Yani işlemciyi değiştirmeden de diğer parçaları değiştirebilirsiniz. Kısacası, yeni nesil ve geleceğe yönelik bir işlemci almaya özen göstermeniz en sağlıklısı olacaktır.

İşlemci Hakkında Sık Sorulan Sorular

Intel mi, AMD mi?

AMD mi Intel mi sorusunu soran çok kişi var. İşlemci alırken dikkat edilmesi gerekenlerde marka konusuna çok fazla değinmedik. Çünkü bir işlemci alırken markadan ziyade modeli araştırmanız gerekiyor. Örneğin, bir markanın işlemcileri daha iyi olsa bile, diğer markanın bazı işlemcileri fiyat performans anlamında daha iyi olabiliyor. Bu da sizin seçiminizi önemli anlamda etkileyebiliyor. Bu yüzden, bir anakart ve işlemci alırken, markadan ziyade modelleri derinlemesine araştırmanızı tavsiye ediyoruz.

İşlemci Önbelleği Nedir?

İşlemci önbelleği, işlemci ve ana bellek (RAM) arasındaki hız farkını azaltarak veri erişim sürelerini düşürmeyi amaçlar. Yani aslında işlemci önbelleği, CPU’nun bellekteki verilere ulaşma süresini kısaltır. Böylece işlemciler verilere daha hızlı ulaşabilir ve bilgisayarın performansı artabilir. Ancak işlemci alırken dikkat edilmesi gerekenlerden birisi önbellek değildir. Çünkü bu tür özellikleri tek tek incelemek size net bir fikir vermez. Bunun yerine işlemcinin genel performansını değerlendirmek daha önemlidir.

İşlemci Sıcaklığı Kaç Olmalı?

Bu sorunun cevabı tabii ki birçok kritere göre değişiklik gösterebilir. Ancak yine de bu soruya genel bir cevap vermek istiyoruz. Bir işlemcinin boştayken en az 35, en fazla 50 derece, yükteyken de en az 60, en fazla 80 derece olması oldukça idealdir. Ancak işlemciniz bu değerleri aşıyorsa, bu durumda kaliteli bir soğutucu almanız doğru olacaktır.

Sonuç

Bir bilgisayarın beyni olarak tabir edilen işlemci, komut yürütme, bellek yönetme ve koordinasyon gibi görevlere sahiptir. İşlemci alırken dikkat edilmesi gerekenler arasında uyumluluk, performans, güç tüketimi ve kullanım amacı gibi faktörler yer alır. Bunun gibi kriterlere dikkat ederek ve işlemci karşılaştırması yaparak doğru CPU’yu seçebilirsiniz.

İşlemci seçerken markadan ziyade model araştırması yapmanız daha doğru olacaktır. Eğer hali hazırda anakartınız varsa, tabii ki anakartınızla uyumlu marka ve modelleri seçmelisiniz. Ancak bu parçaları henüz almadıysanız, uyumlarına dikkat ederek istediğiniz markaları tercih edebilirsiniz.